VIAXES DE VERÁN

 

LAS BICICLETAS SON PARA EL VERANO: CONOCER LA HISTORIA PARA NO REPETIRLA...

 

     Varios fendetestas de 4º de ESO hemos leído la obra teatral de Fernando Fernán Gómez Las bicicletas son para el verano, También hemos tenido la oportunidad de ver la versión cinematográfica. 

      Las guerras son siempre terribles y la que sufrió España entre 1936 y 1939 es un ejemplo más: nadie puede quedar impasible ante los hechos que suceden en la familia que protagoniza la obra de F. Fernán Gómez. Lo que Pablo y Luis ven como algo imposible cuando juegan al principio de la obra, sucede: la conversación final entre Luis y su padre, en el mismo lugar donde estaban jugando los muchachos en la escena inicial, muestra como la guerra destroza las ilusiones... Y las vidas. 

    La evolución en la vida de los personajes muestra las consecuencias dolorosas de ese enfrentamiento violento y difícil de entender entre dos maneras distintas de entender el mundo. Estos aspectos son los que han llamado nuestra atención: 

- La frustración de las ilusiones: Luis ya no va a seguir estudiando ni va a tener bicicleta... Y lo que le sucede a Manolita es todavía peor... Anselmo, doña Marcela... todos van perdiendo por el camino sus proyectos, sus ilusiones.

- La pérdida del bienestar económico, visible en la situación de la familia protagonista (criada, comida...).

- El hambre, que con su intensidad hace posible situaciones tan tristes como la creada alrededor de las lentejas. 

- La persecución y el odio tras el conflicto, visible en la "incierta" situación de don Luis en la escena final. 

- La capacidad de la literatura para decir tanto en tan poco. Y para ejemplo, el título de la obra, que cobra un nuevo sentido cuando acabamos de leer: el verano ya no es solo ese verano, sino que pasa a significar LA PAZ, LA LIBERTAD; igualmente, esa bicicleta que tanto deseaba Luis nos hace pensar en LAS ILUSIONES, LOS PROYECTOS... El mensaje del autor es rotundo: la posguerra aniquiló la libertad, la ilusión, los proyectos de los jóvenes... La guerra acabó en 1939, pero eso no supuso la llegada de la convivencia pacífica, respetuosa... El verano quedaba aun muy lejano... Tendrían que pasar décadas para volver a vivir libremente. 

CANDO A LITERATURA TEN SABOR: COMO AGUA PARA CHOCOLATE

 

     

   Una parte de los fendetestas de 4º ESO hemos acabado recientemente la lectura de Como agua para chocolate, de Laura Esquivel. 

   

Esta novela, que presenta un triángulo amoroso que recorre gran parte de la obra, nos ha permitido charlar acerca de los siguientes aspectos: 

- Hemos conocido en qué consiste el REALISMO MÁGICO... Y no nos ha parecido algo totalmente nuevo: en Galicia tenemos también cierta familiaridad con lo sobrenatural y para muestra está nuestra Santa Compaña... Los espíritus que caminan por la obra, junto con las consecuencias que en los personajes tienen hechos relacionados con  la elaboración de platos concretos son hechos que no pueden dejar a nadie impasible. 

- La mentalidad extremadamente conservadora del México de comienzos del siglo XX (revolución mexicana) y el carácter despótico de mamá Elena, que vive encerrada con sus hijas en ese espacio tan cerrado que es el rancho,  nos ha permitido reflexionar sobre la situación de la mujer antes y ahora. Afortunadamente, los cambios en este ámbito han sigo más que significativos y seguimos hacia delante. ¡Pero, cuidado, porque aun queda camino por recorrer en muchas partes del mundo!

- La fuerza del amor, que condiciona la vida de todos los personajes principales. 

- La importancia de la originalidad técnica a la hora de crear obras literarias: Laura Esquivel nos sorprende con el diseño de su novela, al dividirla en capítulos que arrancan con el resorte de diferentes recetas de cocina. Es realmente llamativo como lo culinario envuelve todos los elementos de la novela (temas, personajes, espacios...). Originalidad extrema... Y que nos ha abierto el apetito. 

FESTA DE BELTANE/ OS MAIOS: A PEDRA DO DESTINO/ COROACIÓN DO REI CARLOS DE INGLATERRA

 

    O profesor do Dep. de Inglés e coordinador do Club de Lectura, Jesús Iglesias, realizou unha exposición dramatizada acerca dos mitos celtas relacionados coa coroación dos monarcas británicos sobre a mítica Pedra, e a súa relación coa mitoloxía local, especificamente ao redor da noite de Beltane, a Torre de Breogán e a invasión de Irlanda. 

 

 

A exposición desenvolveuse a través dunha presentación de POWER POINT, acompañada de música e fragmentos de filmes, mediante unha peregrinación xeográfico-histórico-mitolóxica da mítica Pedra que percorreu a Xénese Bíblica (o sacrificio de Abraham, A Escaleira de Xacobe, Moisés e o tránsito do Mar Roxo, o Templo de Salomón...) a viaxe da Pedra polo norte de África e Península Ibérica xunto a Princesa Exipcia Scota (que deu nome a Escocia), ata chegar as terras celtas do Rei Breogán, A Coruña actual, a Invasión de Irlanda polos celtas segundo recolle o Lebor Ghabala (Libro das Invasións de Irlanda), a rebelión escocesa do Século XII o roubo da Pedra polo monarca inglés Eduardo I (o vilán do “Braveheart” de Mel Gibson), e a súa colocación baixo o trono da coroación na abadía de Westminster, onde todos os monarcas, incluído Macbeth, foron coroados dende entón. Rematamos coa referencia ao (entón) futuro Rei Carlos, e invitando aos alumnos a que se fixen cando coroen ao monarca no habitáculo que se atopa baixo o trono real.

SEN PIEDADE

  

Alia Castro ofrécenos unha nova videorecensión. Nesta ocasión a obra escollida é Sen piedade de Pedro Feijoo.

TAMBÉM LEMOS EM PORTUGUÊS

 

Este curso que xa case remata inauguramos no Club de Lectura Fendetestas  unha nova  sección en lingua  portuguesa. A introdución desta materia na oferta educativa do noso centro deunos o pulo necesario para asumir este novo reto.  O coñecemento de novas linguas  é un estímulo polas posibilidades comunicativas que nos abre e, á vez, unha base de  enriquecemento en tanto que nos permite coñecer outras culturas.

Comezamos con lecturas adaptadas con aclaracións de vocabulario, concretamente cunha escolma de  Contos Populares Portugueses e coa obra Contos com nível de Ana Sousa Martíns. Reproducimos a continuación valoracións das lectoras:

 

A lectura de Contos com nível pareceume forma moi sinxela de aprender portugués mediante anécdotas simpáticas e moralexas con retranca. Un dos relatos que  comentamos leva por título “Ironia vence a preguiça”. Nel relátase a historia de Tomás; un rapaz moi preguiceiro que xustificaba o pouco que traballaba utilizando unha filosofía de vida moi curiosa pois a calidade de vida para el era moi importante. Un bo día algo acontece con Tomás e a súa vida non volverá a ser a mesma…

Eu non asisto a clases de portugués e, a pesar diso,  resultou nunha lectura moi amena e perfectamente accesible. Recoméndoa a todo o mundo que queira aprender outra lingua ou que simplemente lle interese ampliar fronteiras.

                                                                                                                                     Salma Mariño

 

A creación  do club de lectura en portugués pareceume unha moi boa proposta, xa que é unha maneira para promover e aprender de maneira entretida un idioma tan próximo ao noso. Esta foi a primeira vez nas que tiven contacto con libros de lectura en portugués, pero debo dicir que son completamente comprensibles e moi fáciles de ler. Ademais de ser historias sinxelas son contos con certo humor que ofrecen unha lectura moi entretida e intrigante.

Un dos libros que lemos foi Contos Populares Portugueses,  unha serie de relatos sinxelos que narran historias populares. Para min un dos máis significativos foi “Comida sem sal” xa que representa moi ben que non todo é o que parece e que debemos pensar e reflexionar máis sobre o que dicimos e, sobre todo,  en como actuamos. Tamén me gustou moito “História do Grão de Milho”  xa que me lembrou a miña infancia co famoso conto de “Pulgarcito”, porque ambas historias son moi similares e ao protagonista ocórrelles practicamente o mesmo.

Outro relato destacable é ”Ironia Vence Preguiça”, incluído en Contos com  nível onde se narra moi ben como o exceso de preguiza  non é bo e aínda que non apeteza debemos esforzarnos en ser algo produtivos ao longo do día.

O formato destes libros inclúe un cadro con todos os significados de palabras máis difíciles con respecto á comprensión; deste xeito  a lectura faise moito máis fácil e rápida, sobre todo ao comezar cun novo idioma, xa que pode costar algo máis na comprensión de certas palabras.

                                                                                                                                                Laura Vázquez

A ONDE VAN OS PATOS NO INVERNO?

 

Alia Castro anímanos a ler un clásico da literatura universal: O vixia no centeo de  J. D. Salinger

O CURIOSO INCIDENTE...

      Sabela Martínez (1º Bach A) ofrécenos unha persoal e orixinal interpretación visual da obra de Mark Haddon. 

TI E MAIS EU (DRAMATIZACIÓN E BOOKTRAILER)

     Unha das lecturas que máis éxito colleitou entre o alumnado de 1º Bach foi, sen dúbida, Ti e mais eu de Niccolo Ammaniti. Compartimos unha orixinal dramatización e un  traballado booktrailer. 

    Animádevos a lelo, non vos defraudará!

 ´

 

ROTEIRO LITERARIO: A MEMORIA DA CHOIVA

 

Despois de ler  A Memoria da choiva de Pedro Feijoo o alumnado do Club de lectura de 4º ESO E 1º Bach realizamos unha visita á Casa-Museo de Rosalía de Castro na localidade de Padrón o pasado 19 de maio.  Alí imaxinamos a escena final cando o asasino (Tino/ Xacobe/ Adriano) foi desenmascarado  e atrapado polo detective Aquiles Vega  nas dependencias da casa da autora.  Tamén nos fixamos na información que se ofrece na casa sobre os fillos de Rosalía e puxémola en relación cos datos que se dan na obra de Pedro Feijjoo. O feito de que a biografía da autora estea  envolta nun halo de misterio  fai que resulte  moi interesante coñecer pequenos datos que ofrezan algo de luz  entre as tebras. A lectura de A memoria da choiva e a visión de parte dos escenarios que aparecen na obra ofreceunos unha suxestiva ambientación.

A continuación, complementamos a visita cun percorrido polas rúas de Padrón despois de pasar polo cemiterio da Adina, (lugar onde estivo soterrada a escritora durante varios anos antes de ser trasladada ao Panteón dos Galegos Ilustres). Na vila contemplamos a  casa onde viviu Rosalía coa súa nai e a estatua que o pobo padronés lle dedicou á súa escritora máis universal.

LEMBRANDO A DOMINGO VILLAR A TRAVÉS DE OLLOS DE AUGA

  Xa transcorreu  case un ano dende que nos deixou o escritor Domingo Villar. Malia a grave perda que supuxo o seu pasamento, a súa presenza segue entre nós a través das  súas historias.

 Laura Vázquez (1º Bach A) elaborou a seguinte presentación sobre o seu libro Ollos de auga. 

AS HISTORIAS DE LORENZO E OLIVIA

 

Ti e mais eu conta dúas historias: a de Lorenzo e a de Olivia, dous irmáns que son case uns completos  descoñecidos. Lorenzo ten 14 anos e moitos problemas de socialización. Os seus conflitos persoais van  ata o extremo de dicirlles aos seus pais que vai viaxar á neve  durante varios días cuns compañeiros, mentres realmente queda agochado nun rocho. Alí recibe a inesperada visita de Olivia, unha moza de 23 anos, filla da primeira relación do pai de ambos, que ten unha historia escura relacionada co consumo de drogas e que recorre á familia só cando necesita cartos.

A relación entre os dous irmáns vai evolucionar dende a indiferenza, a complexidade de compartir o mínimo espazo e a sensación de molestia que ambos senten pola presenza do outro ata a reconciliación. De aí parte a realización dunha dobre promesa de encontro nun futuro e de abandono das drogas por parte de Olivia.

Un libro que conta sen dúbida unha historia moi dura e cun final, que nos transporta dez anos despois do encontro no rocho,  e que nos resultou moi triste e incluso desacougante. A esperanza de que a promesa se cumprise transfórmase nunha decepción para o lector ou lectora. A pesar da tristeza que domina a narración cómpre dicir que, en xeral,  gustounos e pareceunos unha historia moi interesante. O personaxe de Lorenzo pretende reflectir o estado de incomprensión e a necesidade de aceptación social que moitos adolescentes experimentan. Comentamos especialmente a escena do accidente de tráfico sufrido pola nai e como o rapaz, que non é quen de xestionar as súas emocións, perde o control e sofre un desmaio. O libro fainos reflexionar sobre o difícil momento da adolescencia (especialmente para aqueles que se senten diferentes) e tamén sobre os perigos e as fatais consecuencias da drogadicción.

Alba Carro, Martina Carro,  Candela Saavedra,  Nerea Varela e Lucía Corral

TI E MAIS EU

 Alia Castro ofrécenos unha interesante valoración de  Ti e mais eu.

 

UNHA HISTORIA ESPECIAL: A CASA DE MANGO STREET

  

Noa  Maques  (1º Bach A) explica nesta recensión  en formato vídeo as súas impresións despois de ler A casa de Mango Street. 

FICHA DE LECTURA

      

    Velaquí unha completa e atractiva ficha de lectura elaborada para aplicar ás lecturas do alumnado do primeiro ciclo da ESO.

ACABADORA (BOOKTRAILER)

 

    Alba Couselo achéganos a súa interpretación visual sobre a obra de Michela Murgia en formato de booktraíler.

ACABADORA OU O DEREITO Á MORTE DIGNA

 

     A novela de Michela Murgía titulada Acabadora conta a historia de Bonaria Urrai, unha muller que adopta unha nena chamada María nunha pequena poboación de Sardeña na década dos 50. A “adopción” é un acordo ao que chega coa familia para encargarse da pequena da que a nai biolóxica se desentende por dificultades económicas. Era unha “filla de ánima”, é dicir, un deses “nenos xerados pola pobreza dunha muller e pola esterilidade da outra”.

    Mais o tema esencial desta novela non se basea só na relación entre a filla e a nai adoptiva, senón que se centra especialmente na profesión da muller e no sorprendente descubrimento que María fai: Bonaria é unha acabadora, unha persoa que se dedica a rematar co sufrimento dos moribundos achegándoos á morte. As historias de padecemento xunto coa propia evolución persoal  van cambiando a percepción de María sobre esta realidade.

     Aínda que non todas estivemos de acordo na valoración deste libro podemos dicir que,  sen dúbida,  é unha historia moi orixinal e diferente. Chamounos moito a atención o “procedemento” de adopción e de que xeito a miseria condicionaba este tipo de cesións nas que comerciaban cos nenos de xeito verdadeiramente cruel. Tamén comentamos que a historia ten unha dose importante de intriga mentres non se desvela o segredo relativo á misteriosa ocupación de Bonaria. Ese procedemento era bastante habitual na illa de Sardeña nunha época na que case non había asistencia sanitaria: as acabadoras, despois de sacar das habitacións todos os elementos relixiosos, utilizaban un xugo no que apoiaban a cabeza do moribundo para quebrar a caluga e rematar así coa vida. Outro aspecto destacable refírese á ambientación da obra que nos pareceu moi lograda e  que conseguía transportarnos ata un tempo que nalgúns aspectos pode lembrar á Galicia do século pasado. Rematamos a sesión falando da eutanasia e do dereito a morrer dignamente.

Ana Pernas, Alba Couselo, Sabela Martínez  e Selma Blanco (1º Bach A)

SOBRE AS GUERRAS E AS SÚAS CONSECUENCIAS: A NETA DO SEÑOR LINH

      

    A pantasma da guerra volve, por desgraza,  a estar de plena actualidade. O libro de Philippe Claudel ofrécenos  un fermoso e cruel relato sobre as consecuencias dos conflitos bélicos. Dous booktrailers realizados por Pablo Astray e Gloria Iglesias animan á lectura deste libro convertido xa nun clásico imprescindible no noso club de lectura.

 

ENCUENTRO CON FERNANDO LALANA

Una vez más, escuchamos atentos al escritor, quien nos llevará de la mano por el maravilloso e imprevisible mundo de la literatura...

UN LARGO SILENCIO

   En otro grupo de fendetestas de 4º ESO, hemos leído Un largo silencio, de Ángeles Caso, novela vinculada también a la guerra civil y a sus lastimosas consecuencias.

     Letrita, tras el levantamiento militar, ve cómo su vida da un vuelco inimaginable. De repente aparece el odio, el rechazo a la cultura, a la libertad y Publio, su marido, no puede soportarlo: su mente y su cuerpo fallan. No podrá resistirlo. Todo el peso recaerá en ella, que tendrá que sacar adelante a su familia. Primero huyen de la casa familiar, después de su pueblo y de lo que había sido su vida. Terribles sucesos les esperan… 

    Pero Letrita vuelve a Castrollano, sin Publio, acabada la guerra, con sus hijas y su nieta. La procesión que se celebra el día de su vuelta simboliza el triunfo aplastante de la dictadura, del fanatismo religioso y de la sinrazón: ya no habrá casa, ni enseres, solo miseria y mucho odio hacia los vencidos, entre los que están ellas, la familia Vega. Amigos y conocidos les darán la espalda por sus ideas republicanas, por miedo o por convicción, pero también encontrarán el consuelo de la ayuda de aquellos que saben que pensar diferente no tiene que ser un delito.

Centraremos nuestra tertulia en los personajes tan fascinantes de la novela, en esas mujeres del bando perdedor que sacan fuerzas de la nada para seguir viviendo esa vida tan dura que les ha tocado en suerte:

- LETRITA: auténtica madre coraje, luchadora incansable, pierde a Publio y a Miguel, pero sigue adelante con su familia.

- MARÍA LUISA: profesora, felizmente casada con Fernando antes de la guerra. Charlaremos sobre cómo ha cambiado su vida.

- ALEGRÍA y su historia de maltrato familiar.

- MERCEDITAS: es el futuro de la familia. Prestaremos atención a la difícil decisión acerca de cómo debe educarse en Castrollano.

- FEDA y la evidencia de que un buen lugar en la sociedad no lo es todo. 

Prestaremos también atención a la amistad de Carmina Palacios, a la honestidad y agradecimiento de Plácido Bonet, a la violencia despiadada de Alfonso, a la hipocresía de Simón… Sin duda, las situaciones terribles hacen crecer los sentimientos más bajos… Y, por suerte, también los más nobles.

Para terminar, dedicaremos unos minutos a las peculiariedades técnicas del relato: narrador, uso del pasado, del presente y del futuro narrativo, juegos temporales con analepsis y prolepsis, estructura de la acción (¿es un relato cerrado?), grandeza de los personajes femeninos...