MOITO ÁNIMO!

DÍA DO LIBRO... NA DISTANCIA

     Hoxe é 23 de abril, é o Día do Libro, pero moi diferente ao doutros anos... Hoxe estamos na casa, o instituto queda na distancia porque unha pandemia tennos pechados, esperemos que por non moito máis tempo, entre as catro paredes dos nosos fogares. Porén, non vai ser isto un obstáculo para que festexemos esta data, tan importante para a nosa biblioteca e para nós. 

 

   Neste último mes gozamos da compañía dos nosos, pero en moitos fogares a presenza da cultura audiovisual e escrita, está a ser unha peza importante para "aguantar o tipo": aínda estando confinados os libros axúdannos a saír ó exterior, a viaxar, a dialogar cos de fóra da casa, a rir, a chorar, a reflexionar, a debatir, a querernos máis, a ver máis claros os nosos erros e os nosos acertos, a recordar o pasado, a compoñer o futuro... E a enfrontar con optimismo e serenidade o que temos diante...

Marabillosos compañeiros neste traxecto da vida que nos toca recorrer! 

   E para conseguir que o sorriso agrome nos nosos beizos, despois desta reflexión, deixámosvos o enlace a un vídeo no que o inxenioso humorista José Mota fixo hai anos: trátase dunha especie de distopía, asentada sobre a idea dun botellón, no que o gusto pola bebida fose substituído pola obsesión dos mozos por ler! Esperamos que vos guste!

https://www.youtube.com/watch?v=0q6NwqGl4ZQ

LUIS SEPÚLVEDA

     Temos que lamentar o  recente pasamento do escritor chileno Luis Sepúlveda. O autor, afincado en Asturias dende fai anos, faleceu vítima do coronavirus.  

     A súa interesantísima biografía está condicionada polo seu carácter viaxeiro e itinerante unido ao seu forte compromiso político contra os réximes ditatoriais, feito que provocou que estivese na cadea durante máis de dous anos. Profesionalmente, ademais de escritor, foi xornalista e cineasta. 

     Na  súa traxectoria literaria destacou especialmente  a obra Un viejo que leía novelas de amor, publicada en 1989. Foi traducida a numerosos idiomas e converteuse nun éxito mundial. Inspirada nunha experiencia biográfica, a novela é un canto de amor ao poder da literatura e da lectura. A súa mensaxe chegou a lectores de medio mundo que aprenderon do protagonista da historia, Antonio José Bolivar Proaño, a valorar e respectar a natureza e as leis da supervivencia, ao mesmo tempo que a desconfiar e a renegar das actitudes prepotentes. 

      Sen dúbida será lembrado grazas á inesquecible e edificante historia que nos deixou como legado de vida e experiencia e pola que non parecen pasar os anos, como adoita acontecer coas obras mestras.  

DISTOPÍAS

 A estraña realidade que estamos a vivir provocada pola pandemia do coronavirus semella propia dunha película de ciencia-ficción.  Parece como se, de súpeto, estiveramos inmersos nun mal soño que supera todas as nosas fantasías máis inquietantes.  Esta reflexión colectiva sobre a irrealidade que se converteu na nosa realidade cotiá relaciónase co concepto de distopía.

Para entendermos o significado de distopía ou realidade distópica cómpre aclarar previamente o sentido da palabra utopía.  Esta refírese a un mundo ideal,  unha situación ou sociedade perfecta pero que é considerada como un proxecto irrealizable ou imposible de levar a cabo.  É a representación imaxinativa dunha sociedade futura exenta de todo tipo de adversidade ou contrariedade. Ao concepto de utopía oponse o de distopía que se concreta basicamente como unha sociedade onde impera o sufrimento, unha realidade indesexable. Ambas poden relacionarse coa análise de determinadas estruturas sociais nun determinado contexto pero dende perspectivas moi diferentes.  A utopía é a realidade soñada e a distopía a temida.

De onde veñen estes conceptos?

A palabra utopía, que provén do grego e significa literalmente “non hai lugar” foi acuñada por  Tomás Moro, un pensador e teólogo renacentista que describe na súa  obra homónima (Utopía, 1516) unha sociedade idílica e pacífica, unha proxección do Estado ideal. O concepto de utopía aparece normalmente asociado a unha realidade inalcanzable ou imposible de realizar.

O termo distopía tamén denominado antiutopía é bastante máis recente.  O seu significado relaciónase co de “mal lugar”. O primeiro uso coñecido da palabra produciuse nun discurso no Parlamento Británico en 1868.  A primeira ficción distópica apareceu en 1921 cando o autor ruso Yeygeni Zamiatin publica a súa obra Nosotros. Nela presenta unha sociedade privada de liberdades  onde a ciencia e a tecnoloxía están ao servizo do poder que escraviza a humanidade.

As distopías concíbense como avisos límite das actuais convencións sociais e das posibles dexeneracións futuras. Frecuentemente son advertencias sobre o perigos potenciais que poden chegar a presentar certas ideoloxías, condutas ou prácticas como o consumismo, a dependencia tecnolóxica, o avance da robotización... Desde o punto de vista literario son moi comúns dentro do subxénero da ciencia ficcíón.

A continuación unha selección de distopías dende as pioneiras (consideradas xa verdadeiros clásicos da literatura e do cinema) ata as máis recentes. 

GALICIA LE

    Quedamos na casa mais non cesamos a actividade e moito menos a referida ás lecturas que nos acompañan e nos distraen nestes tempos tan complexos. 

   A través da plataforma GaliciaLe podemos acceder a máis de 4.500 libros,  revistas, películas e documentais que nos axudan a facer máis levadeiros estes días de confinamento.

OS NENOS DA VARÍOLA E A OPERACIÓN BALMIS

    

Mentres agardamos poder retomar a actividade escolar e as reunións do Club de Lectura  temos que adaptarnos á nova situación determinada pola pandemia que percorre o mundo.

Unha das medida adoptadas en España para loitar contra o andazo do coronavirus foi a de decidir que o exército colaborase coas forzas de seguridade para protexer á cidadanía. Esta atuación do exército denomínase Operación Balmis, na honra do doutor do mesmo nome que levou a América  a vacina da varíolan nos corpos de vinte e dous nenos galegos orfos. A expedición, que partiu do porto da Coruña no ano 1803 , conseguiu coa súa xesta salvar moitas vidas.

A lectura é, sen dúbida e máis ca nunca, unha fantástica maneira de evadirnos un chisquiño a través das historias que nos transportan no tempo e no espazo. 

A continuación un booktráiler elaborado por Ariadna Fernández sobre a obra de María Solar que leva por título Os nenos da varíola inspirada na historia da Expedición Balmis.

RECIBIMOS AL ESCRITOR FERNANDO LALANA (MARTES, 3 DE MARZO)

   

     Nuevamente tenemos la oportunidad de recibir en nuestro IES a un escritor, en este caso Fernando Lalana, muy conocido por nuestro alumnado de la etapa de ESO, por ser uno de los autores más leídos no sólo en la materia de Lengua Castellana, sino también a través del Club de Lectura. 

    Escucharemos, pues, con atención las experiencias de alguien que domina el oficio de contar historias para los jóvenes con la maestría que aportan la experiencia y el talento. 

LITERATURA E CINEMA: ADEUS A JOSÉ LUIS CUERDA

      

 Os  integrantes do Club de Lectura de 1º de bacharelato están inmersos na lectura de  dúas obras: Los girasoles ciegos de Alberto Méndez  e Que me queres, amor?  de  Manuel Rivas. As curiosidades do destino fixeron que esta escolla puxese en relación dúas obras fundamentais da literatura castelá e galega cun importante nexo común: ambas posúen magníficas versións cinematográficas dirixidas por José Luis Cuerda.

     Desafortunadamente, redactamos esta entrada no blog lamentando o recente falecemento deste director, guionista e produtor que desenvolveu gran parte da súa carreira cinematográfica cunha importante vinculación coa nosa terra e a nosa cultura. A súa relación con Galicia ía dende o profundo coñecemento que tiña da literatura galega ata o seu apego á provincia de Ourense onde posuía unha adega na que  elaboraba viño do Ribeiro. 

     Na súa filmografía destaca a versión da novela homónima de Wenceslao Fernández Flórez, El bosque animado (1987). Posteriormente adaptou para a gran pantalla  A lingua das bolboretas (1999) versión cinematográfica de tres relatos do libro Que me queres, amor? de Manuel Rivas.  Foi galardoada co Goya ao Mellor guión adaptado, premio que tamén acadou con Los girasoles ciegos (2008). Anos despois adaptaría para o cine outra novela de Manuel Rivas: Todo é silencio (2012). 

     Mención especial merece a denominada  triloxía surrealista  integrada por Total  (1983),  Amanece que no es poco  (1988) e  Así en el cielo como en la tierra (1995). Como produtor, destacou a súa participación nas longametraxes de Alejandro Amenábar: Tesis (1996), Abre los ojos (1997) e Los otros (2001).

     Curtisbiblio e o Club de Lectura Fendetestas queren manifestar o seu recoñecemento ao labor desenvolvido por este cineasta que soubo conxugar e relacionar de maneira persoal e excepcional literatura e cinema. O seu legado feito arte pervivirá para sempre.